Miras paylaşımı davası, murisin vefatından sonra geride kalan mal varlığının yasal ya da atanmış mirasçılar arasında adil bir şekilde paylaştırılmasını sağlayan bir süreçtir. Taşınmazlar, şirket hisseleri ve değerli menkul varlıklar söz konusu olduğunda önemli uyuşmazlıkların meydana gelmesi muhtemeldir. Bu noktada paylaşım sürecinde mirasçılar arasında anlaşmazlık çıkması halinde mahkeme kararıyla terekenin tespiti, borçların ödenmesi ve kalan mal varlığının paylaştırılması yoluna gidilir.
Sürecin sağlıklı yürütülmesi ve hakkaniyetin sağlanabilmesi için miras avukatı desteği büyük önem taşır. Uzman bir avukat, mirasın paylaştırılması davası çerçevesinde doğabilecek ihtilafları önceden öngörerek müvekkilinin hak ve menfaatlerini koruyacak adımlar atar.
Miras Hukuku Nedir? Temel İlkeler ve Kavramlar
Miras hukuku, vefat eden ya da gaipliğine karar verilen bireylere ait olan varlıkları ve borçları yasalara göre paylaştırmayı amaçlayan bir disiplindir. Söz konusu disiplin, bir insanın ölümü sonrasında yasal ve diğer mirasçılara geçen hukuk ilişkilerine de odaklanır. Bununla birlikte ilgili yasal süreçler, ölenin mal varlığının devamını sağlamaya ve hâlihazırdaki ekonomik faydaları sürdürmeye çalışır. Miras paylaşımı arasında öne çıkan ilkeler ise aşağıdaki gibidir:
- Tereke, yalnızca gerçek kişilerin ölümü halinde geçerlidir. Bu çerçevede tüzel kişilerin hak ve borçlarını devretmesi mümkün değildir.
- Miras bırakan kişinin ölümü sonrasında külli halef sıfatına sahip olan birey ise mirasçı olarak geçer. Yasal ve atanmış olmak üzere düzenlenen mirasçılar gerçek ya da tüzel bir kişilik de olabilir.
- Miras hakkı anayasa 35. maddede mülkiyet hakkıyla birlikte tanımlanmıştır.
Bunların yanı sıra ilgili disiplin, kişilerin hürriyetini devlete karşı teminat altına almayı da hedefler.
Temel Kavramlar
Ölüm sonrası hak ve borçların intikalinin nasıl olacağıyla ilgilenen hukuk dalında öne çıkan kavramlar aşağıdaki gibidir:
- Muris, ölümüyle kendisine ait olan malların akıbeti düzenlenen gerçek kişidir.
- Tereke, müteveffanın ölümü sonrasında mirasçılara geçecek olan mal varlığı bütünüdür.
- Ölüm karinesi, gaiplik halinde kişinin vefat ettiğini varsayan bir uygulamadır. Söz konusu husus, ölümle eş sonuçlar doğurur.
- Murisin henüz sağ iken ölümü sonrasında terekesi ile alakalı aldığı hüküm verici kararlara ölüme bağlı tasarruf denir.
- Kanunla düzenlenen hallerde gündeme gelen külli halefiyet, kanundaki özel şartların gerçekleşmesine gerek kalmadan birinin üzerindeki varlıkların başkasına geçmesini tanımlar.
Yukarıdakilere ek olarak söz konusu yasal süreçlerde tek bir hakkın başkasına devredilmesi anlamına gelen cüzi halefiyet kavramı da mevcuttur.
Miras Paylaşımı Davası Nedir? Hangi Durumlarda Açılır?
Miras paylaşımı davası, gerçek bir kişinin ölümü sonrasında ilgili bireye ait olan hak ve borçların yasal ve atanmış mirasçılar arasında paylaşılmasını içeren yasal bir prosedürdür. Bunun yanı sıra miras bırakan kişi hakkında gaiplik kararı çıkması da ilgili davaların açılmasını mümkün kılar. Murise ait olan mülklerin yasal ve atanmış kişiler arasında paylaşımına odaklanan davaların açılabileceği durumlar ise aşağıdaki gibidir:
- Medeni Kanun 646. maddeye göre mirasçılar, tereke üzerinde eşit hakka sahiptir. Bununla birlikte mirasın eksik bildirimi ve gizlenmesi söz konusu yasaya aykırıdır. Mirasçıların eşitliği ilkesine aykırı olan bu durumda terekede bulunan hakların mahkeme yoluyla alınması mümkündür.
- TMK 531-544. maddelerinde belirtildiği üzere miras bırakan kişi, terekesinin geleceğine ilişkin yazılı ya da sözlü vasiyetname hazırlama hakkına sahiptir. Murisin emirlerini içeren söz konusu hukuki işlem için vasiyet edenin tasarruf ehliyetine sahip olması önem arz eder. Bununla birlikte vasiyetnamenin bireyin özgür iradesiyle düzenlenmesi ve bağladığı koşulların hukuka-ahlaka uygun olması mühimdir. İlgili koşulları sağlamayan hukuki emirler için miras avukatı tarafından vasiyetnamenin iptali için mahkemeye başvuru yapılarak ilerler.
- Vasiyet ve miras paylaştırma sırasında murisin akıl sağlığının yerinde olmaması söz konusu davaların açılmasını mümkün kılan bir diğer durumdur.
Yukarıdakilerin yanı sıra mirasçılık belgesinin kanuna uygun olarak düzenlenmediği bir durumda resmi dokümana dair iptal davası açmak mümkündür.
Mirasçılar Arasında Anlaşmazlık Olursa Ne Yapılır?
Mirasçılar arasında anlaşmazlık olursa tarafların mahkeme yoluna gitmesi mümkündür. Bu çerçevede yetkili merci, terekenin paylaşımı için yasal prosedürlere uygun olarak işlem yapacaktır. Mirasın mahkeme yoluyla taksim edilmesi hususunu meydana getiren anlaşmazlık ise farklı sebeplere bağlı olabilir. Bu çerçevede miras paylaşımı avukatı tarafından mahkemeye yapılan başvurular şunları içerir:
- Paylaşımdan önce yasal ve atanmış vârislerin her biri tereke üzerinde eşit haklara sahiptir. Miras bırakana ait mal ve borçlara ortak olan bireyler, anlaşmazlık durumunda Sulh Mahkemesine başvurarak temsilci atanmasını talep edebilir.
- Belirli bir vasiyet ya da sözleşme olmadığı takdirde tüm vârislerin paylaşmayı isteme hakkı vardır. Dolayısıyla mirasçılar, terekede bulunan spesifik mülklerin ya da tüm varlıkların aynen satılmasını talep edebilir. Bununla birlikte mirasa ortak olan kişilerden her biri anlaşmazlık durumunda Sulh Mahkemesi’nden satış yoluyla paylaştırma talebinde bulunabilir.
- Anlaşmazlık halinde yetkili mahkeme, olanak varsa gayrimenkullerin belirli bir mirasçının verilmesini ister. Bu çerçevede vârislerin sahip olduğu taşınmazların arasındaki fark için denkleştirme gerekir.
- Kendisine miras kalan birey, iştirak halindeki mülkiyetin paylı mülkiyete çevrilmesini isteme hakkına sahiptir. Söz konusu durum yaşandığı takdirde belli bir süre içinde itiraz gelmezse elbirliği halindeki mülkiyet, müşterek olan sahipliğe dönüşür.
Bununla birlikte anlaşmazlık durumunda terekede eşit haklara sahip kişiler mahkemeye başvurarak mirasın paylara bölünmesini mahkemeden talep edebilir. Bu bağlamda mahkeme, kültürel değerler ve çoğunluk talebine bağlı olarak bir değerlendirme yaparak karar verir.
Miras Paylaşımı Davası Nasıl Açılır? Süreç ve Aşamalar
Dava, miras avukatı tarafından mahkemeye yapılan başvuru sonrasında açılır. Ortaklığın giderilme davası olarak da geçen yasal süreç için Sulh Hukuk Mahkemelerine başvurmak önem arz eder. Bu çerçevede süreç, mahkemedeki yoğunluk ve tarafların anlaşmaya yanaşıp yanaşmayacağına bağlı olarak ilerler.
Ortaklığın giderilmesi davasının ilk adımı bir vârisin diğer mirasçıları davalı olarak göstererek davacı olmasıdır. Söz konusu aşamada mahkeme yoluna giden ortak, diğer pay sahiplerinin haklarını dürüstlük içerisinde beyan eder. Sonrasında ise mahkeme, ilk olarak belirli bir vasiyetname varsa bunu inceler.
Mahkeme sürecinde miras hukuku avukatı, müvekkillerinin haklarını korumak adına deliller sunar. Ardından ise yetkili mercii, tereke üzerinde ortaklığı bulunan yasal ve atanmış mirasçılar arasında eşit olarak paylaşım yapar. Bununla birlikte mirasçıların belirlenen sürelerde itiraz yoluna gitmesi de mümkündür.
Miras Paylaşımı Davalarında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Türk Medeni Kanunu’na göre mirasın paylaşılması eşit ve adil bir biçimde gerçekleşmelidir. Bu kapsamda vasiyetnamede aksi belirtilmediyse tüm yasal ve atanmış mirasçılar, tereke üzerinde eşit düzeyde hak sahibidir. Fakat tereke, yalnızca miras bırakan kişiye ait menkul ve gayrimenkulleri kapsamaz. Verasetin borçları da kapsamasından dolayı mirasın kabulü halinde vârislerin murise ait olan söz konusu giderleri de karşılaması gerekir.
TMK 605. madde 1. fıkraya göre hem yasal hem atanmış vârislerin mirası reddetme hakkı vardır. Bununla birlikte vefat tarihi itibarıyla murisin ölmeden aczi resmi olarak belirlenmişse miras direkt olarak reddedilmiş sayılır. Hükmi ret olarak geçen söz konusu durumda vârislerin borçları üstleneceğine dair kabul beyanında bulunması zorunludur.
TMK 642 madde 1. fıkraya binaen belli bir vasiyet ya da yasal zorunluluk olmadığı takdirde tüm vârisler mirasın paylaşılmasını talep etme hakkına sahiptir. Bu kapsamda mirasçıların sulh mahkemelerine başvuru yapması ve paylaşım talebinde bulunması önem arz eder. Bununla birlikte mirasın açıldığı tarih itibarıyla vâris olabilecek bir cenin mevcut ise paylaşım için doğum beklenir. (TMK m. 643/1)
Tereke üzerinde hakkını tam anlamıyla almak isteyen bireylerin hak kaybı yaşamaması için miras paylaşımı davası, miras avukatı tarafından yürütülmelidir. Söz konusu hukuk uzmanları, vârislerin kanuni haklarını bilir ve buna uygun olarak müvekkillerini yönlendirir. Bununla birlikte ilgili hukuk dalında uzmanlık sahibi kişiler, hak kaybını önleme maksadıyla yetkili mercilere gerekli itirazları da yapar.
Miras Avukat Ücretleri
Miras avukat ücretleri hukuk profesyonelinin deneyimi ve hizmet verdikleri bölge doğrultusunda değişir. Bunun yanı sıra yazılı bir sözleşme ya da yasal bir zorunluluk sebebiyle mirasçıların haklarının değişmesi gibi karmaşık davalarda ayrı ücretlendirme uygulanabilir. Dolayısıyla uzmanın tecrübesine ek olarak davanın karmaşıklığı da hukuk profesyonelinin müvekkillerinden talep edeceği fiyatları etkiler.
Uzmanların mahkemeye başvuru esnasında yapacağı işlemlere ait olan giderler müvekkillere aittir. Davanın açılmasıyla birlikte avukatın yaptığı her bir işlem mahkeme masrafı olarak değerlendirilir. Bunlar arasında bulunan mahkemenin başlaması için ödenmesi gereken harç, davanın değerine göre belirlenir. Miras davasında açılış ücretine ek olarak mahkeme giderleri ise aşağıdaki gibidir:
- Tanık ya da şahit varsa bunların mahkemeye çağrılmasıyla ilgili masraflar, davacı tarafa aittir.
- Terekeye konu olan gayrimenkullerin değerinin belirlenmesi için bilirkişi ve ekspertiz ücretleri de mevcuttur.
- Çekişmeli davalarda mahkemenin yeniden inceleme yapması ve sürecin uzaması adına ek harçlar çıkabilir.
- Dosya için gerekli dokümanların temini ve fotokopileri ise bir diğer dava kalemidir.
Bunların yanı sıra mirasçıların hak kaybına uğramamak adına ihtiyati talebinde bulunmak da haricen bir harç ve masraf çıkarır.
Miras Paylaşımında Sıkça Karşılaşılan Sorunlar
Miras paylaşımı, Türk Medeni Kanunu hükümleri çerçevesinde düzenlenen bir süreç olmasına rağmen uygulamada pek çok hukuki ve fiili sorunla karşılaşılır. En sık rastlanan problemlerden biri, mirasçılar arasında mal paylaşımı konusunda yaşanan anlaşmazlıklardır. Bu noktada miras bırakanın sağlığında yaptığı tasarruflar ya da mal varlığının gizli kalmış unsurları, mirasçıların birbirine güvenini zedeleyerek ihtilaflara yol açabilir. Söz konusu durum, muris muvazaası iddialarıyla mahkemelere taşınır.
Mirasçılardan biri ya da birkaçı, murisin bazı taşınmazları üçüncü kişilere devretmiş gibi gösterip aslında başka birine kazandırma yaptığını da iddia edebilir. İlgili durumlar ise uzun süren dava süreçlerine ve aile içi ilişkilerin bozulmasına neden olur.
Bir diğer yaygın sorun ise mirasın paylaşımında adalet duygusunun zedelenmesidir. Bu çerçevede elbirliği mülkiyeti nedeniyle mirasçılar arasında karar alma süreçlerinde uzlaşma sağlanamaması, taşınmazların fiilen kullanımı ve gelir paylaşımı konularında önemli ihtilaflar doğurur. Mirasçılardan birinin malı tek başına kullanması ya da diğerlerinin rızası olmadan tasarrufta bulunması, ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davalarına sıklıkla sebebiyet verir. Söz konusu davalar neticesinde taşınmazların açık artırmayla satılması, mirasçıların beklentilerinin çok altında bedellerle sonuçlanır ve ekonomik zarara zemin hazırlar.
▼ Miras Davalarına Hangi Mahkeme Bakar?
Miras davalarıyla Sulh Hukuk Mahkemeleri ilgilenir. Söz konusu yetkili mercii, terekenin tespiti ile alakalı olarak davayı sonuca bağlar. Bununla birlikte miras davalarının alt türü olan tapu tescilinde ise yetkili merci Asliye Hukuk Mahkemeleridir.
▼ Miras Davasında Avukat Ücretini Kim Öder?
Miras davasında avukat ücretini davacı taraf öder. Bu kapsamda avukattan danışmanlık hizmeti alan ve mahkeme için vekalet veren taraf, ilgili kalemden sorumludur. Bunun yanı sıra davanın davacı tarafın lehine sonuçlanması halinde ise davalı taraf, karşı vekalet ücretini öder.
▼ Vasiyetname Varsa Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır?
Vasiyetname varsa miras paylaşımı, murisin ölmeden önce sözlü ya da yazılı olarak düzenlediği vasiyete göre yapılır. Bu bağlamda kanunlarda yasal mirasçı olarak geçen kişilere ek olarak atanmış vârisler de mirastan pay alır. Yasal ve atanmış mirasçıların tereke üzerindeki hakkı ise miras bırakan tarafından vasiyetnamede belirtilir.
▼ Miras Davasında Keşif Nedir?
Miras davasında keşif, Sulh Hukuk Mahkemelerinin aldığı karar doğrultusunda taşınır ve taşınmaz malların belirlenmesi işlemidir. Söz konusu işlemin gerçekleşmesi için davacının mahkeme tarafından belirlenen harcı ödemesi gerekir. Sonrasında ise mahkemenin tayin ettiği bilirkişi, belirlenen keşif gününde menkul ve gayrimenkulleri inceler. Süreci gerçekleştiren uzman kişiler da bir rapor hazırlar ve bunu mahkemeye takdim eder.
▼ Ölen Kardeşin Çocuğu Yoksa Miras Kime Kalır?
Ölen kardeşin çocuğu yoksa mirasın yarısı eşine kalır. Bununla birlikte kalan yarısı murisin üst soyuna aittir. Anne ve baba sağ değilse terekenin paylaşımında hak sahipleri yan soylardır. Bu kapsamda üst soyu hayatta olmayan miras bırakana ait olan tereke; kardeş, dayı, amca, hala ve diğer hısımlar arasında paylaştırılır.
Ankara’da Miras Paylaşımı Davalarında Avukat Desteğinin Önemi
Ankara bölgesinde ortaklığın giderilmesi davalarında hakları korumak ve sürecin yasal zeminde ilerlemesini sağlamak adına avukat desteği almak önem arz eder. Bu kapsamda en iyi miras avukatları, yasal ve atanmış vârislerin haklarını kanunlara uygun olarak korur. Bununla birlikte söz konusu uzmanlar, dava sürecinde tüm başvuruları yaparak sürecin hızlı ilerlemesine katkıda bulunur.
Miras hukukunda en iyi avukat yalnızca dava ile ilgili işlemle kalmayıp ortaklığın giderilmesi konusunda profesyonel destek de sunar. Terekenin tespiti, mal varlığı paylaşımı ve saklı pay ihlali başta olmak üzere muhtelif konularda uzmanlaşan hukuk profesyonelleri, mirasçılar arasındaki anlaşmazlıkları çözmek için özel stratejiler geliştirir. Bununla birlikte danışmanlığını üstlendiği vârislerin süreci adil bir zeminde atlatmasına da katkıda bulunur.
Miras hukuku avukat tavsiye verebileceği gibi taraflar arasında dengeyi sağlamak adına da işlem yapabilir. Anlaşmazlığın daha etkin bir şekilde çözülmesine yardımcı olan uzmanlar, anlaşmaya varılamaması durumunda ise müvekkilinin hakkını gözetir. Bu bağlamda miras paylaşımı davası, avukat tarafından Sulh Hukuk Mahkemesine yapılan başvuru doğrultusunda başlar. Ardından ilgili hukuk uzmanları, ortaklığın giderilmesi davasında keşif sürecine dair başvuru yapma ve itirazlar dahil olmak üzere yasal prosedürleri gerçekleştirir.
Ankara bölgesinde ortaklığın giderilmesi davalarına bakan avukatların bir diğer görevi ise yasalara uygun şekilde vasiyetname hazırlamaktır. Bu çerçevede ölümü sonrasında anlaşmazlık çıkmasını istemeyen ya da hakkını korumak istediği birileri olan bireyler, söz konusu alanda uzman bir avukat ile iletişime geçebilir. Böylelikle kanunlara uygun olarak vasiyet hazırlanması ve ölüm durumunda terekenin vasiyetname doğrultusunda paylaşımı mümkün hale gelir.
Ankara Miras Avukatı ile Haklarınızı Koruyun
Ankara miras avukatı ortaklığın giderilmesi sürecine dair gerekli eğitimleri almış ve bu hususta deneyim edinmiş bir hukuk personelidir. Söz konusu hukuk profesyonelleri, miras paylaşımının gerektiği davalara dair tüm ayrıntılara hakimdir. Bununla birlikte daha önce kompleks davalarda bulundukları için müvekkillerinin hakkını koruma noktasında süreci titizlikle yönetirler.
Dönmez Hukuk bünyesinde yer alan miras avukatı Ankara bölgesinde tereke paylaşımı ile alakalı danışmanlık hizmeti almak isteyenler için profesyonel destek sunar. Bununla birlikte firma bünyesinde çalışan avukatlar, davasını üstlendiği müvekkillerinin haklarını yasalar nezdinde en iyi şekilde korur.
Ankara bölgesinde miras paylaşımı davası alanında uzman profesyoneller ile haklarınızı korumak istiyorsanız Dönmez Hukuk ile iletişime geçebilirsiniz. Firma bünyesinde çalışan avukatlar, danışmanlık hizmeti kapsamında süreçle ilgili önemli ayrıntıları aktarır. Bununla birlikte uzmanlar, mahkemenin yasal bir zeminde ilerlemesi adına gerekli adımları da atar.
Konu ile ilgili yazılarımız
Miras Hukuku Nedir? Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır?
