Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlananlar Ne Yapmalı?

Kamu kurumlarında işe girmek ve bazı özel işlemler için güvenlik soruşturmasından geçmek gerekebilir. Peki ya Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar ne yapmalı?

Bu yazımızda sizlere olumsuz güvenlik soruşturması hakkında detaylı bilgiler vereceğiz. Yazıyı sonuna kadar okuduğunuzda tam olarak ne yapmanız gerektiğini anlatacağız.

Güvenlik Soruşturması Nedir ve Neden Yapılır?

Devlet kurumları ve stratejik öneme sahip özel şirketlere çalışmak için başvuran kişilere yönelik alınan güvenlik önlemidir. Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar başvurdukları kurumlarda işe alınmazlar.

Güvenlik soruşturması aşağıdaki nedenlerden dolayı yapılır:

• Terör bağlantıları, casusluk faaliyetleri gibi zararlı eylemleri engellemek ve Devlet güvenliğini korumak,
• Askeri sırlar, devlet stratejilerinin yer aldığı belgeler, özel ya da ticari verilerin korunması adına hassas bilgilerin korunması amacıyla,
• Suç geçmişi olan kişileri ayıklamak,
• Riskli ülkelerde ikamet edenlere yönelik yurtdışı bağlantılarının incelenmesi amacıyla,
• Kişinin kuruma psikolojik veya ahlaki uygunluğunun olup olmadığını tespit etmek için.

Güvenlik Soruşturması Süreci Nasıl İşler?

Memur güvenlik soruşturması ilk olarak işe girmek isteyen kişinin bazı belgeleri hazırlaması ile başlar. Kişiden güvenlik soruşturma formunu doldurması istenir. Daha sonra nüfus cüzdanı fotokopisi, sabıka kaydı, diploma ve referans mektupları talep edilir. Emniyet Genel Müdürlüğü, Milli İstihbarat Teşkilatı ve Savunma Sanayi Başkanlığı tarafından arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması yapılır.

Kişinin; adli sicil kaydı, yurtdışı bağlantıları, sosyal medya aktiviteleri, aile ve yakın çevresi ile olan ilişkileri ve mali geçmişi incelenir. İnceleme süreci 15 gün ile 3 ay arasındadır. Acil durumlarda bu süre 1 hafta olabilir. Kritik pozisyonlarda ise inceleme süreci 6 aya kadar uzayabilir.

Eğer sonuçlar olumlu ise kişinin işe giriş işlemleri başlatılır. Eğer sonuç olumsuz ise kişiye yazı ile gerekçe bildirilir. Kişi bildirimi aldığı süreden itibaren 15 gün içerisinde yazılı itirazda bulunabilir. Eğer itirazı kurum tarafından reddedilirse Danıştaya idari dava açabilir.

Güvenlik Soruşturması Ne Zaman Başlar ve Ne Kadar Sürer?

Kişi kamu kurumlarına başvurduğu andan itibaren güvenlik soruşturması başlar. Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar kamu kurumlarına ya da başvurdukları yerlere çalışmak için giremezler. Savunma sanayi ya da kritik öneme sahip özel sektöre çalışmak için başvuruda bulunulmuşsa, mülakatı geçtikten sonra güvenlik soruşturması başlar. Özel güvenlik sertifikası alanlar için ise sertifika alındıktan sonra güvenlik soruşturması işlemleri başlar. Tüm kurumlar tarafından verilen formlar eksiksiz doldurulduğu zaman güvenlik soruşturması başlar.

Polis ve askeriye gibi kurumlar için standart süre 2-4 hafta kadardır. Bu süre 3 aya kadar uzayabilir. Kamu kurumları için 15-30 gün arasındaki süreler söz konusudur. Bu süre 2 aya kadar uzayabilir. Savunma Sanayi için 1-2 aydır. Bu süre 6 aya kadar uzayabilir. Özel güvenlik şirketleri için inceleme süresi 7-15 gündür. Bu süre 1 aya kadar uzayabilir.

Güvenlik Soruşturması Nasıl Yapılır, Nelere Bakılır?

İlgili kurumun ilanlarına başvuruda bulunulur. Kurumlar sizden bir takım belgeler isteyecektir. Başvuru tarihinden itibaren tüm adaylar hakkında güvenlik soruşturması başlar. Güvenlik soruşturması banka hesap hareketleri ve diğer unsurları da kapsar. Birçok kurumda adaylardan parmak izi ve biyometrik veriler alınır.

Adayın başvuru dosyası emniyet ve MİT birimlerine iletilir. İlgili kurumlar tarafından veri tabanları taranır. Gerektiği durumlarda saha araştırması da yapılabilir. Tüm veriler ilgili kurumlar tarafından rapor haline getirilir. Hazırlanan rapor kurum tarafından incelenir ve nihai bir karara varılır.

Güvenlik soruşturmalarında; nüfus kayıt bilgilerine (aile bağlantıları da dahil olmak üzere), adli sicil kaydına, askerlik durumuna, yurtdışı bağlantılarına, banka hesaplarına, borçlara, şüpheli para hareketlerinin olup olmadığına, sosyal medya hesaplarına ve referans kişilere bakılır. Savunma sanayi için kişinin teknik becerilerine ve proje geçmişine, üst düzey pozisyonlarda iş başvurusu yapılmışsa vergi kayıtlarına ve kişinin mal varlığına bakılır.

Güvenlik Soruşturması Aileyi de Kapsar mı?

Evet! Güvenlik soruşturması aileyi de kapsar. Soruşturma kapsamı, başvurulan kuruma ve kişinin durumuna göre farklılık gösterebilir. Yani güvenlik soruşturması babanın suçu bazı kurumlar açısından kişinin işe girme durumunu etkileyebilir.

Güvenlik soruşturmasında:

• Anne, baba, eş ve kardeşler gibi birinci derecede akrabalar,
• 18 yaş üstü çocuklar,
• Boşanmış olunsa bile eski eşler,
• Askeri ve istihbarat pozisyonlarında işe başvuruda bulunulmuşsa kayınvalide ve kayınpeder gibi aile üyeleri soruşturulur.

Yapılan soruşturmalarda:

• Adli sicil kayıtlarına bakılır. Kişilerin; terör, organize suç, uyuşturucu bağlantısı gibi suçları olup olmadığı araştırılır.
• Yurtdışı bağlantıları incelenir. Çifte vatandaşlık ve riskli ülkelerde daha önce ikamet edip edilmedi araştırılır.
• Kamu görevindeki geçmişleri incelenir. Varsa performans kayıtları ilgili kurumlardan talep edilir.
• Aile üyelerinin finansal ilişkileri incelenir.
• Askeri personel olma durumu söz konusu ise (özellikle pilot ve istihbarat birimleri) daha kapsamlı araştırma yapılır.
• MİT çalışanları söz konusu ise aile detaylı araştırılır.
• Nükleer ve sanayi savunma mühendislerinin aileleri detaylı bir şekilde araştırılır.
• Üst düzey bürokratlar ve diplomatların da aileleri kapsamlı bir şekilde soruşturulur.

Güvenlik soruşturması olumsuz çıktı ise kişi ilgili kurumda işe başlatılmaz.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Çıkma Nedenleri Nelerdir?

Aşağıdaki tabloda, güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar ile ilgili nedenler tablo halinde verilmiştir:

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar ile ilgili yüksek riskli durumlar büyük ihtimalle ret cevabı ile sonuçlanacaktır:

• Kişinin; hırsızlık, dolandırıcılık, şiddet suçları gibi hafif cezalı sabıka kaydı varsa,
• Tedavi görmüş olsa bile kişinin uyuşturucu kullanım geçmişi varsa,
• İran, Suriye, Libya vb. gibi riskli ülkelerde uzun süreli ikamet edilmişse,
• Özellikle 1. Derece akrabalar arasında terör hükümlüsü varsa

Kişinin alacağı cevap büyük olasılıkla ret cevabı olacaktır.

Eğer kişi sosyal medyada radikal paylaşımlar yapıyorsa, kara para aklama, kaynağı belirsiz gelir gibi durumlar varsa, kişinin şiddet eğilimi varsa, antisosyal kişilik bozukluğuna sahipse, askerlikle ilgili disiplin sorunlarına ait kayıtları varsa, kişi işe başvuru yaptığında tüm bu faktörler olumsuz durum olarak değerlendirilir.

Bazı pozisyonlarda soruşturmada özel kriterler uygulanabilir. Savunma sanayine başvuran kişiler açısından yabancı ülke vatandaşı olması ret sebebidir. 6 aydan uzun hapis cezaları, başvurunun olumlu sonuçlanmasını engelleyebilir. Tüm aile üyelerinin sicil kontrollerinde olumsuz bir durum söz konusu ise polis ya da asker pozisyonlarına başvuran kişiler bu durumdan olumsuz etkilenebilir.

Bazı durumlar istisna olarak değerlendirilebilir. Mesela; terörle mücadele kapsamında affedilenler, ergenlik döneminde suç işlenmesi, trafik kazası gibi basit taksirli suçların işlenmesi gibi.

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlananların Hakları

Yapılan soruşturma sonucunda kişinin başvurusu reddedilmişse ve kişi haksızlığa uğradığını düşünüyorsa kişi bu duruma itiraz edebilir. Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar, 15 gün içerisinde yazılı itirazda bulunabilir. İtiraz dilekçesinde; sabıka kaydının temiz olduğunu gösteren belge, düzeltme kararları, referans mektupları gibi belgelerin bulunması yararlı olacaktır.

İtirazın yapılacağı kurum Emniyet ve MİT gibi kurumlardır. Kurumlara yapılan itiraz reddedilirse, kişi 30 gün içerisinde Danıştay kurumuna dava açabilir ve itirazda bulunabilir. Danıştay kurumuna yapılacak olan itirazlar bireysel olabileceği gibi avukat aracılığı ile de yapılabilir. Hak kaybına uğranmaması açısından uzman bir avukattan yardım alınması yararlı olacaktır.   https://www.dhdanismanlik.com.tr/ adresini ziyaret ederek, uzman kadromuzdan yardım alabilirsiniz.

Olumsuz Güvenlik Soruşturmasına Nasıl İtiraz Edilir?

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar, sonuca itiraz edebilirler. Ancak itiraz edebilmek için haklı nedenlerin olması gerekir. Soruşturma sonucu kişinin kendisine tebliğ edildikten 15 gün içerisinde kişinin itirazını yazılı olarak Emniyet Genel Müdürlüğü, Milli İstihbarat Teşkilatı ve İdare Mahkemesine bildirmesi gerekir. İdare Mahkemesine dava dilekçesi hazırlanır.

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar için olası itiraz gerekçeleri aşağıdaki gibidir:

• Hatalı kimlik tespiti
• Güncellenmemiş kayıtlar (Sabıka kaydının silinmesi gibi)
• Siyasi sebepler (Parti üyeliğinin kötüye yorumlanması gibi)
• Usulsüzlük (Kişiye savunma hakkı verilmemesi)

Emniyet Genel Müdürlüğüne ve MİT Müsteşarlığına yapılacak olan itirazlar 2-6 ay sürede değerlendirilir. Eğer başvuru sonucu olumlu ise güvenlik onayı verilir. Eğer olumsuz çıkarsa kişi İdare Mahkemesine dava açabilir.

İdare Mahkemesine, yazılı olarak alınan cevaptan sonra 60 gün içerisinde dava açılır. Ortalama dava süresi 1-3 yıl arasıdır. Sizlere vereceğimiz bazı tüyolarla süreci sağlıklı bir şekilde değerlendirebilirsiniz.

E-devlet üzerinden adli sicil kaydınızı alın. Tanık beyanlarını mutlaka edinin. Eğer mahkeme yoluna başvurmuşsanız avukatınız aracılığıyla bilirkişi raporu talep edin. Emsal danıştay kararlarının dava dosyasında yer almasını sağlayın. En önemlisi deneyimli ve uzman bir avukattan yardım alın. https://www.dhdanismanlik.com.tr/ web sitemizi ziyaret ederek iletişim sayfasından bizlere ulaşabilir ve profesyonel yardım talep edebilirsiniz.

Uzman avukatlarımız karmaşık delil toplamada, bilirkişi raporu talep etmede ve diğer uzmanlık gerektiren konularda sizlere yardımcı olacaktır. Unutmayın! Güvenlik soruşturması avukat yardımı olmadan zorlu bir sürece girebilir.

Emsal Kararlar: Aile Bireylerinin Sabıkası Sebebiyle Ret

Aile bireylerinden dolayı güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar itirazda bulunabilir. Anayasanın 20. Maddesinin Bireysel Sorumluluk İlkesi bölümünde: “Kimse başkalarının fiilinden sorumlu tutulamaz” ifadeleri yer almaktadır. Bu konuda Danıştay içtihatlarında lehte kararlar vardır. Mesela: Danıştay 10. Daire E.2023/567 sayılı kararında: “Terör hükümlüsü kardeş bağlantısı, memur adayı hakkında tek başına olumsuz karar gerekçesi olamaz” ifadesine yer verilmiştir.

7075 sayılı kanunun 3. Maddesinde: “Somut delil eksikliği”, eski tarihli sabıkaların zaman aşımına uğraması, aile bireyleriyle irtibatın olmaması, sabıkanın görevle ilgisiz oluşu gibi argümanlar savunma olarak kullanılabilir.

İdare Mahkemesine dava açmışsanız, aşağıdaki delil toplama stratejilerini uygulayabilirsiniz:

• Noter onaylı ilişik kesme tutanağı
• Nüfus kayıt örneğinin sunulması (aile bireylerinden farklı bir şehirde ya da semtte yaşadığının ispat edilmesi)
• Adli sicil kaydının alınması (bir suç varsa bile siyasi ya da terörle bağlantılı olmaması)
• Daha önce suçla ilgili sanık pozisyonunda ise affedildiğine daire mahkeme kararının sunulması
• İşveren, muhtar ve diğer kişilerden alınacak referans mektupları
• Sosyal medya hesaplarının dökümünün sunulması (terörle ya da herhangi bir suçla ilişiği olmadığına dair delil)

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlananlar İçin Dava Açma Süreci

Kişinin güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlanmışsa, ilk yapacağı işi ilgili idareye 15 gün içerisinde yazılı itirazda bulunmaktır. Eğer yazılı itiraz olmadan doğrudan mahkemeye başvurursa olumsuz sonuçlanabilir. Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar idareye itiraz ettikten sonra, buradan da olumsuz sonuç elde ederlerse 60 gün içerisinde İdare Mahkemesine dava açabilirler. Eğer kişi Ankara ilinde ikamet ediyorsa doğrudan Danıştay’a dava açabilir.

Uzman ve deneyimli bir avukat yardımıyla dava süreci daha rahat atlatılabilir. Ayrıca sonuç alma bakımından daha etkilidir. Dava sürecinde önemli olan somut delillerdir. Eğer deliller zayıfsa dava olumsuz sonuçlanabilir. İspat yükü dava dilekçesi ile mahkemeye başvuran kişiye aittir. Bu konuda Danıştay 6. Dairenin E.2022/891 sayılı kararı vardır.

İşe alım süreci devam ediyorsa, mahkemeden yürütmenin durdurulması kararı alınabilir. Eğer kişi bu kararı aldırmak istediğini mahkemede ifade etmezse hak kaybına uğrayabilir. Yerine başkası işe alınabilir. İdare Mahkemesi ve Danıştay tarafından verilen geçmiş kararlar incelendiğinde başarı oranının %60 ortalamasına sahip olduğu görülebilir. Kişi tarafından olumsuz cevap veren kuruma tazminat davası da açılabilir. Haksız ret nedeniyle iş kaybı ve maaş zararı hesaplatılır. Eğer mahkemeden lehte karar çıkarsa, haksız ret veren kurum tarafından kişiye 6-12 aylık maaş tutarı ödenir.

Avukat olmadan da dava süreci takip edilebilir. Ancak delil toplama, davanın takibi ve hukuki argümanlarda eksiklik gibi olumsuz durumlar yaşanabilir. Özellikle MİT kaynaklı dosyalarda avukat yardımı almak şarttır.

Güvenlik Soruşturması ve Memuriyet Kazananların Durumu

Öncelikle kişinin KPSS sınavından yeterli puanı almış olması gerekir. KPSS puanı yeterli olanlar ilgili kurumlara başvuruda bulunurlar. EGM ve MİT tarafından kurumun isteği doğrultusunda kişi hakkında kapsamlı güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılır. Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar işe alınmaz. Soruşturma ve arşiv araştırması sonucu yazılı olarak kişiye tebliğ edilir. Kişinin ataması engellenir. Kişi kararı aldıktan sonra 15 gün içerisinde yazılı olarak EGM kurumuna itirazda bulunur. Eğer buradan da sonuç alamazsa, Danıştay ya da İdare Mahkemesine dava açar. Dava bitene kadar atama süreci durdurulur.

Eğer güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanırsa, kişi sonuca E-Devlet üzerinden Personel Alım Süreci başlığı altında bakabilir. Atama kararları Resmi Gazetede yayınlanır. Kişinin göreve başlayabilmesi için kurum tarafından istenen belgeleri süresinde tamamlaması gerekir. Tüm kurumlarda işe alım sürecinde mülakat aşaması söz konusudur. Mülakatta başarılı olan adaylar gerekli evrakları tamamladıktan sonra işe başlatılır. 1 yıl hizmet verildikten sonra asli memuriyete geçiş işlemi tamamlanır.

Güvenlik Soruşturması Hakkında Sık Sorulan Sorular

Güvenlik Soruşturması Kalktı mı?

Hayır kalkmadı. 2023 yılından sonra güvenlik soruşturmasında önemli değişikliklere gidildi. 7075 sayılı olağanüstü hal kanununun yürürlükten kaldırılmasıyla birlikte bazı uygulamalar hafifletildi.

Güvenlik soruşturması kazananlara mı yapılır?

Hayır. Tüm adaylar güvenlik soruşturmasına tabi tutulur.

Güvenlik soruşturması ne zaman biter?

Normal memur alımlarında süre 7-15 iş günüdür. Emniyet, MİT ve Askeri Kurumlar gibi kritik pozisyonlarda süre 15-30 iş günüdür. Bazı durumlarda ek araştırmalar nedeniyle süre uzayabilir. Eğer adayın sicili temizse 5 iş günü içerisinde soruşturma tamamlanabilir.

Güvenlik Soruşturması Babanın suçu etkiler mi?

Kesinlikle etkilemez. Anayasanın ilgili maddelerinde ve Danıştay’ın kararlarında suç ve sorumluluk bireysel olarak ele alınmıştır.

Güvenlik Soruşturmasında telefon kayıtlarına bakılıyor mu?

Evet bakılır. 5651 sayılı internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi kanunu, 5271 sayılı CMK’nın 135. Maddesi (Özel hayatın gizliliği istisnaları), EGM Özel Yetki talimatnamesi yasal dayanaklardır. Soruşturmada arama kayıtlarına (kiminle ne sıklıkta görüşüldüğü) mesajlaşma istatistiklerine (SMS/MMS sayılarına), baz istasyonu konum bilgilerine (hangi tarihlerde nerede olduğunuza) bakılır.

Güvenlik soruşturmasında Whatsapp konuşmalarına bakılır mı?

Hayır. Whatsapp ve Telegram gibi mesajlaşma uygulamalarındaki kayıtlar şifrelidir. Bu kayıtlara mahkeme kararı olmadan erişilemez. Ayrıca silinmiş kayıtlara da erişilemez. Çünkü 2 yıldan eski verilerin kaydı tutulmaz.

Dönmez Hukuk Bürosu Olarak Sunduğumuz Hukuki Destek

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlananlar ile ilgili uzman ve deneyimli ekibimiz ile hizmetinizdeyiz. Danışmanlık ve hukuki hizmetleri veriyoruz. İdare Mahkemesi ve Danıştay davalarınızda başlangıçtan süreç sonuna kadar yanınızdayız. Delil toplamada sizlere yardımcı oluyoruz ve yol gösteriyoruz.